Οι Ολύμποι είναι χωριό της νοτιοδυτικής Χίου, ανάμεσα στο Πυργί και τα Μεστά, 31 χλμ από την πόλη του νησιού. Είναι ένα από τα είκοσι δύο Μαστιχοχώρια, καστροχώρι χτισμένο τον 14ο αιώνα, μακριά όμως από την ακτή.
Λιγότερο τυπική περίπτωση από το Πυργί και την Ελάτα, διατηρεί ωστόσο τα βασικά γνωρίσματα του χαρακτηριστικού αυτού για τη Χίο τύπου οικισμού. Τα σπίτια βρίσκονται σε πολύ μικρή απόσταση μεταξύ τους. Όσα βρίσκονται στα όρια του οικισμού δεν έχουν παράθυρα και πόρτες προς την εξωτερική πλευρά του. Σχηματίζουν έτσι ένα συμπαγές οικοδόμημα σαν τείχος κάστρου, προστατεύοντας τους κατοίκους από τους πειρατές, διασφαλίζοντας όμως ταυτόχρονα και τον αποδοτικότερο έλεγχο των μαστιχόδεντρων.
Στις τέσσερις γωνίες των Ολύμπων υπάρχουν πυργίσκοι, ενώ καταφύγιο για τους κατοίκους αποτελούσε ο κεντρικός πύργος ύψους είκοσι σχεδόν μέτρων, που είναι και ο καλύτερα σωζόμενος στο νησί. Στο χωριό μπορούσε κανείς να μπει από τη μοναδική του είσοδο, την Κάτω Πόρτα. Ο σεισμός που συντάραξε το νησί το 1881 άφησε ανέπαφα τα κτήρια, έτσι ο σύγχρονος επισκέπτης διασχίζει τις ίδιες σκιερές στοές και τα στενά καλντερίμια, ανάμεσα στα μεσαιωνικά κτήρια.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ένα διώροφο κτίριο με σκουρόχρωμα παράθυρα, τοξωτή πόρτα και μακρόστενες αίθουσες που σώζεται σε καλή κατάσταση, η Τράπεζα των Ολύμπων από τα χρόνια της γενουάτικης κατοχής.
Οι κάτοικοι των Ολύμπων, Λυμπούσοι στο τοπικό γλωσσικό ιδίωμα, τιμούν στη χωριοεκκλησιά τους τον Άη Γιώργη. Αξιοθέατη είναι και η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής με το ξυλόγλυπτο τέμπλο.
Την Καθαρά Δευτέρα αναβιώνει στους Ολύμπους -και σε άλλα Μαστιχοχώρια- το έθιμο του Αγά. Ο Αγάς είναι ένας αυστηρός δικαστής που ορίζεται από τους κατοίκους του χωριού. Δικάζει και καταδικάζει τους περισσότερους παρευρισκομένους, που είναι αναγκασμένοι να εξαγοράσουν την ποινή τους. Πρόκειται για παρωδία της απονομής δικαιοσύνης από τους Οθωμανούς επί Τουρκοκρατίας. Το έθιμο πλαισιώνεται από ποικίλα δρώμενα και εκδηλώσεις παραδοσιακής μουσικής.
Σε απόσταση τριών χιλιομέτρων από το χωριό βρίσκεται το Σπήλαιο των Ολύμπων ή της Συκιάς, το οποίο ανακαλύφθηκε μόλις το 1985. Πρόκειται για μικρό σπηλαιοβάραθρο, με μεγαλύτερο από το πλάτος του βάθος, περίπου 57 μέτρων, και αξιόλογο φυσικό διάκοσμο από σταλακτίτες.
Στο τέλος του δρόμου που οδηγεί στο σπήλαιο βρίσκεται ερημικό ακρωτήρι, όπου σώζεται μεσαιωνική βίγλα. Εδώ βρίσκεται και η ερημική παραλία με το εκκλησάκι της Αγίας Δύναμης.
Λίγα χιλιόμετρα έξω από το χωριό βρίσκονται τα Φανά. Από την αρχαιότητα ήδη ο όρμος αυτός χρησίμευε ως ασφαλές αγκυροβόλιο. Η περιοχή έχει ονομαστεί έτσι από τον ναό του Φαναίου Απόλλωνα, που χρονολογείται στον 6ο προ Χριστού αιώνα. Η παραλία των Κάτω Φανών είναι αμμώδης, ιδανική για κολύμπι.
Το άρθρο στον σύνδεσμο: https://chios-greece.gr/gr/guide/node/olympoi